โรคเบาหวาน ถือเป็นโรคเรื้อรังที่เกิดจากความผิดปกติในการผลิตหรือตอบสนองต่อฮอร์โมนอินซูลินของร่างกาย ทำให้ไม่สามารถนำน้ำตาลไปใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพ และมีระดับน้ำตาลในเลือดสูง ซึ่งการเกิดภาวะน้ำตาลในเลือดสูงเป็นเวลานาน ส่งผลให้อวัยวะเสื่อมสมรรถภาพ และทำงานล้มเหลว พร้อมกับเกิดภาวะและโรคแทรกซ้อนตามมา เช่น ตาสูญเสียการมองเห็น, ไตวายเรื้อรัง, โรคหัวใจ, โรคหลอดเลือดสมอง, โรคความดันโลหิตสูง, อัมพฤกษ์, อัมพาต, รวมถึงเป็นแผลหายยาก ฯลฯ
ปัจจุบัน โรคเบาหวานกลายเป็นโรคยอดฮิตระดับโลก ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา มีผู้ป่วยเป็นโรคเบาหวานทั่วโลกแล้วประมาณ 537 ล้านคน และมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นต่อเนื่อง ขณะที่ผู้ที่เสียชีวิตจากโรคเบาหวานนั้น มีสูงถึง 6.7 ล้านคน หรือเสียชีวิต 1 ราย ในทุกๆ 5 วินาทีเลยทีเดียว
ในประเทศไทยนั้น รายงานจากกระทรวงสาธารณสุข พบว่า คนไทยมีแนวโน้มเป็นโรคเบาหวานเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ โดยมีผู้ป่วยรายใหม่เพิ่มขึ้น 3 แสนคนต่อปี และในปี 2563 มีผู้เสียชีวิตจากโรคเบาหวานทั้งสิ้น 16,388 คน ส่วนค่าใช้จ่ายด้านสาธารณสุขเพื่อรักษาโรคเบาหวานก็มีค่าเฉลี่ยสูงถึง 47,596 ล้านบาทต่อปีอีกต่างหาก
จากตัวเลขและสถิติที่ปรากฏ จะเห็นว่า หนทางที่ดีที่สุดที่จะทำให้เราไม่ต้องเผชิญหน้ากับโรคเบาหวานก็คือ การป้องกันเอาไว้ก่อน ดีกว่ามาแก้ไขทีหลัง ซึ่งวิธีการในการป้องกันไม่ให้เราเป็นโรคเบาหวานนั้น มีด้วยกัน 5 ข้อใหญ่ๆ ได้แก่
- เลือกรับประทานอาหารให้หลากหลาย เน้นผัก ผลไม้ และธัญพืชต่างๆ พร้อมกันกับลดอาหารประเภทหวาน มัน เค็ม
- ควรออกกำลังกายให้สม่ำเสมอ อย่างน้อย 30 นาที สัปดาห์ละ 3-5 ครั้ง
- ทำจิตใจให้แจ่มใส นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ 7-8 ชั่วโมงต่อวัน
- ไม่สูบบุหรี่และงดเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์
- คนที่มีอายุมากกว่า 35 ปีขึ้นไป ควรตรวจสุขภาพทุกปี
อย่างไรก็ตาม สำหรับใครที่เป็นโรคเบาหวานอยู่แล้ว วิธีการควบคุมเบาหวานให้อยู่หมัดก็คือ การกินอาหารให้พอดีกับความต้องการของร่างกาย โดยอาหารสำหรับผู้ป่วยเบาหวานแบ่งง่ายๆ เป็น 3 ประเภท คือ
- อาหารที่ไม่ควรกิน ได้แก่ น้ำตาลทุกชนิด, เครื่องดื่มที่มีน้ำตาลเป็นส่วนผสม, ผลิตภัณฑ์นม, ผลไม้กวน ผลไม้แช่อิ่ม รวมถึงอาหารที่ปรุงด้วยไขมันอิ่มตัว เช่น ไขมันสัตว์, ไส้กรอก, หมูสามชั้น ฯลฯ
- อาหารที่กินได้ไม่จำกัด ได้แก่ ผักก้าน, ผักใบ และผักใบเขียวทุกชนิด
- อาหารที่กินได้ แต่ต้องกินอย่างจำกัด ได้แก่ อาหารประเภทข้าว, แป้ง รวมถึงผลไม้ โดยเฉพาะผลไม้ที่มีน้ำตาลมาก