เยี่ยมชมแปลงเกษตรธรรมชาติ เชื่อมสายใยเกษตรกร-ผู้บริโภค

เพราะการได้อ่านหรือได้ยินจากเรื่องเล่า ยังไงก็เทียบกับที่ตาเห็นไม่ได้ เพื่อให้ผู้บริโภคที่เป็นขาประจำของผลผลิตจากเกษตรธรรมชาติ ตลาด Slow Life บางกอก จึงได้เปิดรับสมัครแฟนตัวยงของตลาด 30 คน เดินทางไปเยี่ยมชมแปลงเกษตรธรรมชาติที่จังหวัดลพบุรี 2 วัน 1 คืน โดยมีมูลนิธิเอ็มโอเอไทย สนับสนุนการเดินทางในครั้งนี้

และวันที่เราไปเยี่ยมฟาร์ม ตรงกับวันที่ศูนย์การเรียนรู้เกษตรกรรมธรรมชาติ MOA จังหวัดลพบุรี จัดงานเทศกาลประจำปี ‘เทศกาลแสดงผลผลิตเกษตรธรรมชาติ ปลูกดี กินดี วิถีเกษตรธรรมชาติ’ ด้วย เราจึงได้มีโอกาสไปร่วมงานซึ่งมีทั้งการจัดแสดงและจัดจำหน่ายผลผลิตของเกษตรกรเกษตรธรรมชาติ กิจกรรมต่างๆ ให้ร่วมสนุก ทั้งจากทางมูลนิธิ และจากหน่วยงานในเครือข่าย

“ความพิเศษของการมาเดินงานนี้คือ คนขายเป็นเกษตรกรจริงๆ บางทีเราก็เจอของถูกอย่างไม่น่าเชื่อ มีเงิน 10 บาท 20 บาท ก็สามารถซื้อของได้แล้ว เกษตรกรอาจพูดไม่ค่อยเก่ง ขายของไม่ค่อยเก่ง แต่เขาแสดงให้เห็นถึงความใส่ใจ และจริงใจ น่ารักมากค่ะ” ผู้ร่วมทริปคนหนึ่งเล่าถึงความชอบใจที่มีต่องานนี้ให้ฟัง

อีกกิจกรรมที่ถือเป็นส่วนสำคัญคือ ‘กิจกรรมเกษตรกรพบปะผู้บริโภค’ เปิดโอกาสให้เกษตรกรได้เล่าสิ่งที่ทำ และผู้บริโภคได้เล่าเรื่องในมุมมองของตนเอง ปิดท้ายด้วยผู้บริโภคให้กำลังใจเกษตรกร โดยการเขียนเป็นจดหมายน้อยส่งความรู้สึกไปถึง

“ดีใจที่ได้ปลูกผักให้ผู้อื่นกิน ได้ส่งต่อสุขภาพดีๆ ส่วนใหญ่เราปลูกผักสวนครัวกินเองและขายในละแวกใกล้เคียง ไม่พอต่อการส่งให้ผู้บริโภคในเมือง แต่ก็ยังมีข้าวที่พอส่งได้ เราดีใจที่ได้เป็นส่วนหนึ่งที่ทำให้ทุกคนมีอาหารปลอดภัยกิน ต่อไปก็จะพยายามรวมกลุ่มกันเพื่อให้มีผลผลิตเพียงพอ และส่งต่อให้ผู้บริโภคได้ในวงกว้างขึ้น” ประดิษฐ์ ราวิชัย เกษตรกรจากแม่จัน จังหวัดเชียงราย บอกเล่าความรู้สึกหลังจากได้รับจดหมายน้อยจากผู้บริโภค

เราปิดท้ายวันด้วยการลงไปตัดผักในแปลงด้วยตนเอง ด้วยที่ศูนย์การเรียนรู้เกษตรกรรมธรรมชาติ MOA จังหวัดลพบุรี เป็นฟาร์มวิจัยกลางของมูลนิธิเอ็มโอเอ ในประเทศไทย จึงมีแปลงปลูกผักที่ปลูกตามแนวเกษตรธรรมชาติมาแล้วมากกว่า 20 ปี ที่ฟาร์มมีผักหลากหลายชนิดให้เลือกตัดได้ในราคาเดียว เป็นของติดไม้ติดมือกลับบ้านในวันนี้

หลังจากทุกคนได้รู้จักกับมูลนิธิเอ็มโอเอไทยและเกษตรธรรมชาติ ผ่านประสบการณ์ที่สัมผัสได้ตลอดทั้งวันไปแล้ว อีกวันถัดมาก็เป็นวันที่ได้ลงแปลงของเกษตรกรตัวจริง 4 แปลง ซึ่งแปลงที่เราไปเยี่ยมนั้น เป็นแปลงของ สวาท อินชูรันต์, บุญเรือน กระโปงทอง, ชูศรี กระโปงทอง และขวัญใจ สะกุลณี เกษตรกรผู้ทำเกษตรธรรมชาติ ในจังหวัดลพบุรี

ที่น่าสนใจคือ พี่ๆ ทั้งสี่คนมีแปลงเกษตรกันคนละ 2 ไร่ถึง 4 ไร่ เป็นผืนต่อเนื่องกัน และร่วมกันทำเกษตรตามแนวทางของเกษตรธรรมชาติร่วมกันบนผืนดินนี้มาเกือบสิบปีแล้ว การร่วมกันทำแบบนี้ทำให้เรามีผืนดินปลอดภัยผืนใหญ่ คอยผลิตผลผลิตปลอดภัยไว้ดูแลกันผ่านอาหารการกิน

ก่อนที่เราจะเห็นแปลงผักกว้างใหญ่ตรงหน้าแบบนี้ เจ้าของแปลงทั้งสี่ต่างก็มีปัญหาสุขภาพจากการทำเกษตรเคมีมาเป็นเวลานาน ก่อนจะหันมาทำเกษตรธรรมชาติ และรักษาสุขภาพตามแนวทางของเอ็มโอเอจนหายดี และนี่ก็เป็นเหตุผลสำคัญที่ทำให้ทุกคนไม่คิดกลับไปทำเกษตรเคมีอีก เพราะรู้ถึงพิษภัยของยาเคมีภัณฑ์ทางการเกษตรที่เกิดขึ้นกับตัวเองแล้ว จึงไม่อยากให้อันตรายจากสารเคมีเกิดกับคนใกล้ตัว และผู้บริโภคที่ได้รับผักของตนไป

นอกจากเราจะมั่นใจได้ว่าผักที่นี่ปลอดภัยจริงๆ เรายังได้เห็นผักต้นใหญ่ๆ สวยๆ แต่ละร่องปลูกผักคละเคล้ากันไป หลากหลายชนิด ทั้งผัก พืชสวนครัว สมุนไพร ต้นสวยน่ากินจนไม่น่าเชื่อว่าเป็นผักที่ปลูกโดยไม่ใช้ปุ๋ยหรือยาเลย

เมื่อเอามือสัมผัสกับดินดูบ้าง เราก็พบว่าดินในแปลงของพี่ๆ นั้นดีงามมาก คำว่าดีคือมีสีดำสวย ร่วยซุย นุ่มฟู และมีกลิ่นที่ดี หากไม่ได้ฟังเรื่องราวจากเกษตรกรมาก่อนคงคิดว่าดินที่นี่ดีอยู่แล้วตั้งแต่แรก แต่ไม่ใช่ เพราะจากที่พี่เกษตรกรเล่าไว้ตอนต้นว่า เดิมทีตรงนี้เคยทำพืชไร่ ใช้สารเคมีอย่างหนัก ดินไม่ได้มีลักษณะแบบนี้ แต่การทำเกษตรธรรมชาติอย่างต่อเนื่อง ก็ทำให้ดินค่อยๆ ฟื้นฟูดีขึ้นเรื่อยๆ ในทุกๆปี จนเป็นอย่างที่เห็นในทุกวันนี้

เหมือนอย่างที่ โมกิจิ โอกาดะ ผู้ก่อตั้งมูลนิธิเอ็มโอเอ ได้กล่าวเอาไว้ว่า “การคล้อยตามธรรมชาติและการเคารพธรรมชาติ เป็นความจริงแท้แห่งสุขภาพ ดังนั้น ถ้ามนุษย์ทำตามกฎของธรรมชาติแล้ว ทุกอย่างก็จะสมดุลและเป็นไปอย่างราบรื่น”

การทำเกษตรธรรมชาติ จึงไม่จำเป็นใส่ปุ๋ยคอก ปุ๋ยหมัก และชีวภัณฑ์อย่างหนัก เพียงแค่เรียนรู้ สังเกต และเข้าใจ คล้อยตามธรรมชาติ ก็ทำให้ได้ผลผลิตที่ดี และนิเวศโดยรวมก็ดี ส่งผลให้ได้ผลลัพธ์ที่ดีและยั่งยืนอย่างที่เห็น

ตลอดการร่วมทริปทั้งสองวัน เราได้เยี่ยมชมแปลงผักของจริงจากที่เคยเห็นแค่เกษตรกรนำมาจำหน่ายในตลาด และการได้พูดคุยกับเกษตรกรตัวจริง ได้เห็นแนวคิด เห็นความตั้งใจของเกษตรกรที่ใส่ใจดูแลแปลงเกษตรของตัวเองอย่างตั้งใจ ได้เห็นการทำงานอย่างหนักของมูลนิธิเอ็มโอเอไทย ก็เป็นแรงบันดาลใจให้เราสนับสนุนวงจรอาหารปลอดภัยในฐานะผู้บริโภคต่อไป

เพราะไม่ได้ดีแค่กับตัวเราที่มีผลผลิตดีๆ ไว้บริโภค แต่การทำเกษตรในรูปแบบนี้ยังดีต่อผืนดินบนโลกนี้ด้วย