เศรษฐกิจ-ชุมชน-สิ่งแวดล้อม ร้อยเรียงสู่ยุทธศาสตร์ BCG

ร้อยเรียง ‘เศรษฐกิจ-ชุมชน-สิ่งแวดล้อม’ สู่ยุทธศาสตร์ BCG ในแบบฉบับของชาวอุบล

จากเหตุการณ์น้ำท่วมขังในหลายจังหวัดจากน้ำท่วมใหญ่เมื่อกลางปี หนึ่งในพื้นที่นั้นคือจังหวัดอุบลราชธานี และความเปราะบางทางสภาพแวดล้อมที่เกิดขึ้น ก็เป็นที่มาของการเสวนา ‘BCG สู่การพัฒนาที่ยั่งยืนของจังหวัดอุบลราชธานี’ ในเทศกาลกินสบายใจ ห่างไกลโรค ปี 10 ครั้งที่ 2 หัวข้อ ‘BCG กินสบายใจ สู่การพัฒนาที่ยั่งยืน’ โดยมูลนิธิสื่อสร้างสุข

‘BCG’ การพัฒนาเศรษฐกิจแบบองค์รวมรูปแบบใหม่กำลังถูกพูดถึงอย่างกว้างขวาง ครอบคลุมการพัฒนา 3 ด้าน ได้แก่ เศรษฐกิจชีวภาพ (Bio Economy) เศรษฐกิจหมุนเวียน (Circular Economy) และเศรษฐกิจสีเขียว (Green Economy) แล้วหน่วยงานที่ผลักดันให้เกิดการพัฒนา 3 ด้านนี้ มีมุมมองอย่างไรต่อการพัฒนาภาคการเกษตรอินทรีย์ในจังหวัดอุบลราชธานี

Screen Shot 2022 12 05 at 8.48.10 PM Gindee Club กินดี คลับ

ประสงค์ จันจำปา รองประธานอาวุโส หอการค้าจังหวัดอุบลราชธานี พูดเปิดวงเสวนาด้วยผลิตภัณฑ์มวลรวม (GDP) ของจังหวัดอุบลฯ ที่ 126,000 ล้าน อยู่ในภาคเกษตร 22,000 ล้าน หรือคิดเป็น 19% ขณะที่มีประชากรอยู่ในภาคเกษตรถึง 60% ซึ่งหมายความว่า ‘คนมากแต่ผลผลิตน้อย’

แนวคิดของ BCG เป็นการพัฒนาด้วยการใช้วิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรม ให้ผู้ผลิตสามารถยกระดับสินค้าและบริการที่ปลอดภัยต่อผู้บริโภค เกิดการใช้ทรัพยากรหมุนเวียนอย่างไม่สูญเปล่า แนวทางนี้ต้องเชื่อมกับกลุ่มที่เกี่ยวข้องทั้งภาครัฐ ผู้ประกอบการและกลุ่มพี่น้องเกษตรกร ซึ่งหอการค้าดูแลในส่วนเศรษฐกิจ นำการตลาดเข้ามาเชื่อมโยง อาจช่วยเพิ่มปริมาณการทำนาของชาวนาจากเดิมที่ได้ผลผลิต 50 กิโลกรัมต่อไร่ กับราคาข้าว กิโลกรัมละ 30 บาท แต่การเกษตรแบบ BCG อาจเพิ่มเป็น 25,000 บาทต่อกิโลกรัม

ดูเหมือนว่า BCG จะอาศัยเพียงกำลังขององค์กรเดียวไม่ได้ เพราะด้านการค้าอาจเป็นแค่ปลายทางของสินค้าที่จะออกจากผู้ผลิตสู่มือผู้บริโภค ปลายทางอันเป็นผลลัพธ์ของ BCG จึงต้องมาจากทุกสายพานอาชีพ

นัสยา คำแหง เลขาธิการมูลนิธิพิทักษ์ธรรมชาติเพื่อชีวิต กล่าวถึงบทบาทหน้าที่ของมูลนิธิฯ ที่ทำงานดูแลคน ชุมชน ชาวบ้าน เธออธิบายว่า สิ่งที่ทำออกดอกออกผลเป็นการวิเคราะห์ที่นำไปสู่งานวิจัย ด้วยการใช้ชุมชนเป็นฐาน นำข้อมูลส่วนนี้มาพัฒนาคน คือทำให้คนมีความรู้ และเกิดการเรียนรู้ตลอดชีวิต

“เมื่อความรู้พร้อม เข้าใจตรงกันจะเกิดการร้อยเรียงการทำงานร่วมกัน สามารถใช้หลักการสายพานอาชีพ ทั้งผู้ปลูก ผู้ขาย คนกิน ทรัพยากรสิ่งแวดล้อมทราบว่าในแต่ละพื้นที่ต่างกันอย่างไร ขณะที่เราทำเรื่องคน คนกับทรัพยากรสามารถจับคู่กัน หลังจากนั้นเป็นเรื่องของการทำอาชีพ เมื่อเกิดอาชีพ หอการค้าเติมเต็มเรื่องการค้า คงไม่ได้ดูแค่การค้าของธุรกิจขนาดใหญ่ ถ้าไม่มีฐานความเข้มแข็งของผู้ผลิต ผู้ผลิตใหญ่ก็ไปไม่ได้

“หอการค้าสามารถดูธุรกิจตั้งแต่ระดับพื้นฐาน มีจุดเด่นตรงไหนก็ดึงขึ้นมา คนเล็กๆ ไม่สามารถที่จะทำธุรกิจไปได้ การรวมกลุ่มคือเครื่องมือหนึ่ง ขายเองไม่ได้ ต้องมีกลุ่มมีเครือข่าย พอทำเสร็จการค้าขายระดับล่างไม่พอต้องเติมเต็มตลาดในทุกระดับ ซึ่งหอการค้าจะเข้ามาเติมเต็มได้” เลขาธิการมูลนิธิพิทักษ์ธรรมชาติเพื่อชีวิตกล่าว

BCG ต้องไปด้วยกัน ไม่ว่าจะเป็นเรื่องความปลอดภัย สุขภาพ ต้องมาจากฐานทรัพยากรที่สะอาด เพียงพอ และมีคุณภาพ การใช้ทรัพยากรจึงไม่ใช่แค่หมุนเวียน แต่คือการจัดการที่มีคุณภาพ และใช้ทรัพยากรที่มีให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด หากสายพานอาชีพเชื่อมต่อกันได้ การเดินไปข้างหน้าจะไม่มีใครถูกทิ้งไว้ข้างหลัง

นพดล ธนธรรมสถิต ผู้อำนวยการส่วนสิ่งแวดล้อม สำนักงานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมจังหวัดอุบลราชธานี กล่าวว่า จากภัยพิบัติที่เกิดขึ้น ปฏิเสธไม่ได้ว่าโลกกำลังป่วยจากอุณหภูมิที่เพิ่มสูงขึ้น จังหวัดอุบลฯ มีพื้นที่ประมาณ 10 ล้านไร่ มีพื้นที่ป่าเหลือ 1.8 ล้านไร่ หรือ 18% หากป่าไม้ลดลงมากกว่านี้คงไม่เหลือคุณภาพชีวิตที่ดี และภารกิจหลักของสำนักฯ คือการรักษาป่า น้ำ สิ่งแวดล้อม

“ภารกิจเกี่ยวกับ BCG คือ อนุรักษ์ฟื้นฟู สร้างศักยภาพคนให้อยู่กับป่าได้อย่างยั่งยืน ต้องอยู่ได้ด้วยความสมดุล มีความยุติธรรมในการถือครองที่ดิน โครงการจัดสรรที่ดินทำกิน เมื่อก่อนมีการไล่ชาวบ้านออกจากป่า ตอนนี้ให้คนอยู่กับป่าอย่างสมดุลและยั่งยืน พื้นที่ 50,000 กว่าไร่ไม่มีหน่วยงานในตำบลดูแล แต่มีเครือข่ายอาสาสมัครพิทักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ประมาณ 20,000 คน คือพ่อแม่พี่น้องเราที่อยู่ในหมู่บ้าน 25 อำเภอ ที่จะช่วยภาคประชาสังคม และมีประชาชน 8,000 กว่ารายที่ได้ประโยชน์จากโครงการนี้” ผู้ทำงานด้านสิ่งแวดล้อมท่านนี้กล่าว

พรรณี เสมอภาค ที่ปรึกษาโครงการกินสบายใจ มูลนิธิสื่อสร้างสุข กล่าวถึงการทำงานของมูลนิธิสื่อสร้างสุขกว่า 10 ปี จากที่ทำเรื่องอาหารปลอดภัยด้วยเกษตรอินทรีย์ ให้ทุกคนมีสุขภาพดี มีกิน มีรายได้ แต่กลับต้องเผชิญกับวิกฤติสิ่งแวดล้อม เป็นบทเรียนสะท้อนการทำงานด้านเกษตรอินทรีย์ที่เสมือนหัวใจของการพัฒนาศักยภาพของคน

“ถ้าโลกยั่งยืนแล้ว มันจะไม่มีนโยบายให้พัฒนาโลกอย่างยั่งยืน ถึงต้องกำหนดให้เป็นนโยบาย แม้ว่าการเงินดูจะเติบโต แต่ถ้าหักลบด้วยการสูญเสียธรรมชาติ เราติดลบด้วยหนี้ที่สูงกว่าการเงินมาก ต้องร่วมแรงร่วมใจเพื่อความยั่งยืน BCG ชีวภาพต้องอิงธรรมชาติ ไม่ใช้สารเคมี การหมุนเวียนไม่ใช่แค่ในระบบโรงงาน แต่ต้องลดความสูญเสีย ทำให้ทรัพยากรเกิดประโยชน์มากที่สุด BCG จริงๆ อาจเริ่มต้นจากกินข้าวให้หมดจาน ลดของเสียให้ได้มากที่สุด” ที่ปรึกษาโครงการกินสบายใจกล่าวสรุป

ทุกหน่วยงานมีความเห็นว่า สิ่งที่เคยทำล้วนเกี่ยวกับเรื่อง BCG ซึ่งเป็นผลมาจากการทำงานของพวกเขาที่ทำให้องค์กรตระหนักเห็นความสำคัญ การทำงานทั้งของหอการค้าจังหวัด การทำงานของสิ่งแวดล้อม มูลนิธิพิทักษ์ธรรมชาติเพื่อชีวิตที่ลงพื้นที่เก็บข้อมูลรวบรวมงานวิจัย กลายเป็นฐานข้อมูลได้ส่งต่อให้สื่อสร้างสุขทำงานด้วยกลไกการพัฒนาคน เกษตรกรอินทรีย์ จึงเป็นทั้งผู้ปลูก พัฒนาเป็นผู้ขาย เป็นนักสื่อสาร และสื่อสารให้กับผู้บริโภค ซึ่งเป็นตัวแปรสำคัญของการเปลี่ยนแปลงที่ยั่งยืนนี้

#GindeeClub #แผนอาหารเพื่อสุขภาวะ #สสส #เทศกาลกินสบายใจ #กินสบายใจ

tag:

ผู้เขียน

บทความที่เกี่ยวข้อง

Subscribe

ติดตามข่าวสาร Gindee Club

About Gindee Club

Connect us

Copyright © 2023 Gindee Club. All right reserved.